June 22. 80 Years Since the Outbreak of the Great Patriotic War. Article published in Phileleftheros newspaper on June 21, 2021 (in Greek only)
22 Ιουνίου. 80 χρόνια από την έναρξη
του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου
Η 22α Ιουνίου 1941 αποτελεί μια από τις πιο τραγικές ημερομηνίες στην ιστορία της χώρας , που μετρά πολλούς αιώνες. ΄Ηταν ακριβώς αυτή τη μέρα πριν 80 χρόνια, που άρχισε ο Μεγάλος Πατριωτικός Πόλεμος, όπως τον ονομάζουν στη Ρωσία. Και δεν είναι τυχαίο που τον ονομάζουμε Πατριωτικό. Πολεμούσε όχι μονάχα ο στρατός, αγωνιζόταν όλος ο Λαός – στα μέτωπα, στις γραμμές των παρτιζάνων, στα κινήματα Αντίστασης άλλων χωρών, στα εργοστάσια και τις φάμπρικες στα μετόπισθεν. Ο πόλεμος πήρε 26 εκατομμύρια και 600 χιλιάδες ζωές πολιτών μας. Από αυτούς οι απώλειες μεταξύ των στρατιωτικών ήταν «μονάχα» 8 εκατομμύρια και 668 χιλιάδες, οι υπόλοιποι 18 εκατομμύρια αυτών που σκοτώθηκαν ήταν άμαχοι – γέροντες, γυναίκες και παιδιά.
Για τη Νίκη όμως δεν πληρώσαμε μόνο με ανθρώπινες ζωές. Τα χρόνια του πολέμου, από τον Ιούνιο του 1941 μέχρι τον Μάϊο του 1945, αποτέλεσαν ένα ασταμάτητο ανδραγάθημα των Σοβιετικών ανθρώπων και αποτέλεσμα ενός μαζικού ηρωϊσμού όλων των Λαών της Σοβιετικής ΄Ενωσης. ΄Ένα μονάχα, όπως ονομάζεται, το «Σπίτι του Πάβλοβ», στο κέντρο του καταστραμμένου Στάλινγκραντ αντιστάθηκε στις επιθέσεις των φασιστών περισσότερο, απ΄ όσο αντιστάθηκαν στους χιτλερικούς από κοινού και στο σύνολο τους η Δανία, η Ολλανδία, το Βέλγιο και η Πολωνία. Σύμφωνα με τις ενθυμήσεις του βετεράνου Στρατάρχη Β. Τσιουϊκώβ, «Αυτή η μικρή ομάδα, που υπερασπιζόταν ένα μονάχα σπίτι, εξόντωσε περισσότερους στρατιώτες του εχθρού, από τις συνολικές απώλειες που είχαν οι χιτλερικοί κατά την κατάληψη του Παρισιού». Και τέτοια παραδείγματα αντοχής και ανδρείας στα χρόνια του πολέμου είχαμε εκατοντάδες χιλιάδες σε ολόκληρο το Ανατολικό Μέτωπο, από τη Βαλτική μέχρι τη Μαύρη Θάλασσα και από τη Μόσχα μέχρι το Βερολίνο.
Μιλώντας για τη ψυχική δύναμη του Σοβιετικού Λαού δεν μπορεί κανείς να μη φέρει στη μνήμη του τον αποκλεισμό του Λένινγκραντ (της σημερινής Αγίας Πετρούπολης), που κράτησε για 880 μέρες και νύχτες. Κατά τα σχεδόν τρία χρόνια της πλήρους περικύκλωσης, χωρίς τρόφιμα, ηλεκτρικό ρεύμα και κάθε τι αναγκαίο για τη ζωή, από την πείνα, το κρύο και τις ασθένειες, μέσα στην πόλη έχασαν τη ζωή τους 800 χιλιάδες άμαχοι. Συνολικά δε η αποκλεισμένη, όχι όμως υποταγμένη πόλη του Λένινγκραντ, κατά τις μέρες της περικύκλωσης έχασε 1,5 εκατομμύριο ανθρώπινες ζωές. Ο αριθμός των θυμάτων της άμυνας μόνο μιας σοβιετικής πόλης ξεπερνά τις συνολικές απώλειες των ΗΠΑ και της Μεγάλης Βρετανίας κατά τη διάρκεια ολόκληρου του Δευτέρου παγκοσμίου πολέμου.
Κατά τα χρόνια του πολέμου οι γερμανικές ένοπλες δυνάμεις απώλεσαν στο Ανατολικό Μέτωπο πέραν του 70 % του συνόλου του ανθρώπινου δυναμικού και του τεχνικού εξοπλισμού τους.
Ο αποφασιστικός ρόλος της Σοβιετικής ΄Ενωσης στη νίκη κατά του φασισμού είναι αδιαμφισβήτητος και πασιφανής. Και αυτό μπορούν να το αισθανθούν καλύτερα οι βετεράνοι εκείνου του πολέμου και όσοι είχαν άμεση σχέση και συμμετοχή σε εκείνα τα γεγονότα.
Τον Φεβρουάριο του 1942 ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Φρανκλίνος Ρούζβελτ έγραψε προς την ηγεσία της ΕΣΣΔ – «… ο Κόκκινος Στρατός και ο ρωσικός Λαός, χωρίς αμφιβολία, ανάγκασαν τις ένοπλες δυνάμεις του Χίτλερ να οδεύσουν προς την τελική ήττα και κέρδισαν για πάρα πολλά χρόνια τον θαυμασμό των Ηνωμένων Πολιτειών».
Με ακόμη πιο λαμπρό τρόπο για τη συμβολή της Σοβιετικής ΄Ενωσης στην εξολόθρευση του γερμανικού φασισμού έγραψε ο πεπεισμένος αντικομμουνιστής, αλλά εξέχοντας πολιτικός ηγέτης, ο Ουίνστων Τσώρτσιλ, ο Πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας. Στις 23 Φεβρουαρίου 1943 έγραψε τα ακόλουθα – «Ο Κόκκινος Στρατός γιορτάζει (σήμερα) την 27η επέτειο του θριαμβευτικά, γεγονός που προκαλεί τον απεριόριστο θαυμασμό των συμμάχων του, κάτι που έκρινε τη μοίρα του γερμανικού μιλιταρισμού. Οι μελλοντικές γενιές θα αναγνωρίσουν το χρέος τους απέναντι στον Κόκκινο Στρατό, τόσο αδιαμφισβήτητα, όπως το κάνουμε εμείς, που είχαμε την τύχη να είμαστε μάρτυρες αυτών των υπέροχων νικών». Εδώ θα μπορούσαμε να προσθέσουμε τον ειλικρινή θαυμασμό για τον ηρωισμό του Σοβιετικού Λαού από την πλευρά του θρυλικού Γάλλου, του Στρατηγού Σαρλ Ντε Γκώλ, καθώς και άλλων παγκόσμιων ηγετών και επικεφαλής της αντι-χιτλερικής συμμαχίας. ΄Εχουν διατηρηθεί χιλιάδες ντοκουμέντων, απομνημονευμάτων και μαρτυριών των επικεφαλής του Τρίτου Ράϊχ και στρατηγών του Βέρμαχτ, που καταγράφουν από ποιόν και σε ποιο μέτωπο στην πραγματικότητα είχε κριθεί η μοίρα του Μεγάλου Πολέμου.
Ο χρόνος όμως τρέχει ασταμάτητα προς τα μπρος, μας φεύγουν οι βετεράνοι, καθώς και οι μάρτυρες εκείνων των ένδοξων και τραγικών γεγονότων, τα λόγια και οι εκτιμήσεις τους χάνονται από τη μνήμη των νέων γενεών. Και ήδη σε αρκετές δυτικές πρωτεύουσες αρχίζουν να ακούγονται οι φωνές εκείνων, οι οποίοι ενεργώντας υπέρ των νέων πολιτικών τάσεων που επικρατούν σήμερα, προτείνουν την αντιγραφή της ιστορίας, μειώνοντας τη συμβολή της Σοβιετικής ΄Ενωσης για τη νίκη κατά της Γερμανίας και αμφισβητώντας τον αποφασιστικό ρόλο της στην απελευθέρωση της Ευρώπης από τη μαύρη πανούκλα. Από υψηλά έδρανα, περιλαμβανομένων και εκείνων της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης, ακούγονται όλο και πιο συχνά καλέσματα για εξίσωση στην ιστορία των θυμάτων και των θυτών. Όπως και για το μοίρασμα της ευθύνης για την έναρξη του πολέμου, από κοινού, μεταξύ του επιδρομέα και του απελευθερωτή. Στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης παρελαύνουν τα κύματα ενός «ιστορικού βανδαλισμού», καταστρέφοντας και εξαφανίζοντας μνημεία εκείνων που έδωσαν τη ζωή τους για την απελευθέρωση του Οσφιέντσιμ (Άουσβιτς), της Βαρσοβίας και της Πράγας. Με τα νεομοδίτικα συνθήματα του «αγώνα κατά του ολοκληρωτισμού», στη «φωτισμένη» Ευρώπη αμαυρώνεται η μνήμη ενάμιση εκατομμυρίου απλών Σοβιετικών στρατιωτών, που αναπαύονται στη γη της Πολωνίας, της Τσεχία και της Βουλγαρίας, που έδωσαν τις νεαρές ζωές τους, όχι υπέρ κάποιας ιδεολογίας, αλλά για τη νίκη κατά του κοινού εχθρού.
Από πού έχουν εμφανιστεί αυτοί οι «πόλεμοι μνήμης» και γιατί ειδικά αυτή τη στιγμή ? Η απάντηση είναι απλή και έκδηλη – η νίκη κατά του φασισμού – αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα του 20ου αιώνα και ο ρόλος του βασικού θριαμβευτή σ αυτή τη νίκη είναι τόσο τεράστια και σημαντική στην Ιστορία, για να την αφήσουν στη Ρωσία, κατά την άποψη των δυτικών «φίλων» μας. Για τον λόγο αυτό, σε κάποιους ευρωπαίους ηγέτες κάνει την εμφάνιση της μια έντονη επιθυμία, με κάθε τρόπο να αμαυρώσουν, να αντιγράψουν και να αναγκάσουν τους πάντες να ξεχάσουν το ιστορικό επίτευγμα του Σοβιετικού Λαού και της αποφασιστικής του συμβολής στην από κοινού Νίκη.
Η δική μας προσέγγιση στο θέμα αυτό παραμένει αναλλοίωτη – οι προσπάθειες αναθεώρησης των ιστορικών γεγονότων, να προσβάλουν τη μνήμη της γενιάς των νικητών, να ηρωοποιήσουν τους ναζιστές και αυτών που τους ακολουθούν είναι εξευτελιστικές, αλλά και επικίνδυνες και για τους ίδιους που παραποιούν και αναθεωρούν τα ιστορικά γεγονότα. ΄Οσον αφορά εμάς το κύριο δίδαγμα εκείνου του πολέμου είναι ότι ενώπιον της φασιστικής απειλής, οι παγκόσμιες δυνάμεις με διαφορετικά πολιτικά, ιδεολογικά και οικονομικά συστήματα μπόρεσαν να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να νικήσουν τον κοινό εχθρό και να δημιουργήσουν τη μεταπολεμική αρχιτεκτονική του κόσμου.
Στόχος και επιδίωξη μας τώρα είναι, χωρίς να περιμένουμε ένα νέο μεγάλο πόλεμο και νέες συμφορές, να κάνουμε τον νέο, προς το παρόν πολύ χαοτικό και καθόλου ήρεμο κόσμο, ασφαλή για τις μελλοντικές γενεές. Στο θέμα αυτό εκφράζουμε την ετοιμότητα μας να εργαστούμε μαζί με όλους, όσους μοιράζονται μαζί μας αυτή την επιθυμία και παρά τις υπάρχουσες διαφορές, με όλους όσοι θυμούνται τις τραγικές επιπτώσεις της 22ας Ιουνίου του 1941.
Στανισλάβ Β. Οσάτσι,
Πρέσβης της Ρωσίας.
